Van de narcis naar de narcist:
9 criteria om de narcist te herkennen en uit jouw leven te bannen
Wist je dat narcissen een uiterst giftige stof bevatten voor mens en dier? Grazend vee vermijdt in de natuur deze narcissen…
Dat gaf me inspiratie voor dit artikel.
In mijn praktijk ontmoet ik veel hooggevoelige klanten die slachtoffer zijn geworden van een destructieve narcistische relatie. Het is een erg complex onderwerp waarin ik me meer en meer ben gaan verdiepen.
Eigenlijk hou ik niet van labels. Dé narcist. Ik ben geen psychiater die het DSM handboek hanteert tijdens mijn coachsessies, dus ik ben altijd voorzichtig met zulke uitspraken of labels. Een diagnose van narcisme kan alleen gesteld worden door een gespecialiseerd psychiater of psychotherapeut. Dat komt eigenlijk niet vaak voor. Een narcist zal zich namelijk niet zo snel laten behandelen, hij leeft immers in zijn perfecte ideaalbeeld.
Maar in mijn coachpraktijk gaat het niet over de diagnose, maar om het gedrag dat destructief werkt voor jou.
Hoe ga je het beste om met de narcist?
De narcist die jouw kind, partner, baas, collega, … kan zijn.
Hoe kan je grenzen stellen en jezelf in waarde laten? En wat als je breekt met zo’n narcist? Wat heeft zo’n relatie gedaan met jouw zelfvertrouwen en hoe kunnen we ervoor zorgen dat je dit zelfvertrouwen terugwint?
Vaak hebben mensen niet of pas heel laat door dat ze in een destructieve relatie met een narcist zijn terechtgekomen. Daarom is het toch belangrijk om de eigenschappen van een narcist even op te sommen.
Herkenning is een belangrijke eerste stap om jezelf terug te vinden tijdens of na zo’n relatie. De DSM geeft negen criteria die van toepassing zijn op een narcist. Een persoon die voldoet aan tenminste vijf van deze negen criteria heeft een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
De negen criteria zijn:
- Heeft een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid. Overdrijft bijvoorbeeld de eigen prestaties en talenten, verwacht te worden erkend als superieur zonder de daarbij horende prestaties.
2. Is gepreoccupeerd met fantasieën over grenzeloos succes, grenzeloze macht, genialiteit, schoonheid of ideale liefde.
3. Gelooft dat hij/zij ‘heel speciaal’ en uniek is en alleen begrepen kan worden door – of hoort om te gaan met andere heel speciale mensen met een hoge status.
4. Heeft een excessieve behoefte aan bewondering.
5. Heeft het gevoel bijzondere rechten te hebben.
6. Exploiteert anderen. Maakt misbruik van anderen om zijn of haar eigen doelen te verwezenlijken.
7. Heeft een gebrek aan empathie.
8. Is vaak afgunstig op anderen of gelooft dat anderen afgunstig zijn op hem of haar.
9. Toont zich arrogant of hooghartig in houding of gedrag.
Een narcist kan niet ‘genezen’, je kan hem/haar niet veranderen. Het enige wat je kan doen is leren omgaan met de narcist, en in tussentijd goed voor jezelf leren zorgen. Als HSP (Highly Sensitive Person) coach zag ik in mijn praktijk dat een verband was tussen hooggevoeligheid en het aantrekken van narcistische persoonlijkheden. En dat is dan ook de reden waarom ik me ben gaan verdiepen in dit complex onderwerp.
Heeft dit artikel iets los gemaakt of heb je nog verdere vragen hieromtrent, kan je me altijd een e-mail sturen of een afspraak maken om jouw vraag te bespreken.